کمر درد در بارداری
اکثر زنان باردار کمر درد را در دوران بارداری تجربه میکنند که معمولاً این درد در نیمه دوم بارداری شروع میشود. کمر درد بارداری معمولاً در ناحیه تحتانی کمر اتفاق میافتد و در برخی از مواقع یا به باسن، ران و پاها سرایت میکند و باعث ایجاد علائم سیاتیک میشود. درد ممکن است ثابت باشد، با فعالیت بدتر شود، خواب را مختل کند و یا عملکرد آن را کاهش دهد.
در حالی که علائم معمولاً خود به خود پس از زایمان برطرف میشوند، برخی از شرایط ممکن است به عنوان اختلالات مزمن باقی بمانند. زنانی که از قبل مشکلات کمری داشتند، معمولاً بیشتر در معرض ابتلا به کمر درد ناشی از بارداری هستند. در دوران بارداری، تغییرات طبیعی آناتومیک و وضعیتی باعث ایجاد مشکلات مکانیکی در سیستم اسکلتی عضلانی، به ویژه در قسمت تحتانی بدن می شود. کمر درد و ناراحتی لگن معمولاً بین ماه پنجم و هفتم بارداری شروع میشود. درصد کمی از زنان ممکن است در ۴ تا ۱۶ هفته درد را تجربه کنند.
کمر درد در بارداری چیست؟
کمر درد در دوران بارداری معمولاً به دلیل وجود مشکلات کمر درد، تغییرات هورمونی، تغییرات در عضلات شکم و تغییر وضعیت است که یکی از مشکلات شایع گزارش شده در دوران بارداری است. بیش از دو سوم زنان باردار این مشکل را تجربه میکنند. کمر درد معمولاً در حدود هفته ۲۲ بارداری گزارش میشود، اگرچه برخی از خانم ها زودتر آن را تجربه میکنند.
در دوران بارداری، درد معمولاً در ناحیه کمر اتفاق میافتد، اما ممکن است برای برخی از زنان به رانها و باسن نیز سرایت کند. شدت و مدت زمان کمر درد متفاوت است، اما یک مطالعه نشان داد که حدود یک سوم زنان باردار احساس میکردند که کمر درد آنها یک مشکل جدی و مهمی است. خوشبختانه کمر درد معمولاً بلافاصله پس از زایمان برطرف میشود.
دلایل دیگری برای کمر درد در دوران بارداری وجود دارد که نیاز به معاینه و تشخیص پزشک دارد. تشخیص علائم و نشانههای شایع کمر درد در بارداری میتواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا مثلا عاملی مانند عفونت در کمر درد شما نقش دارد یا خیر.
علت کمردرد در بارداری
بدن زنان در دوران بارداری دچار تغییرات متعددی می شود. تعدادی از این تغییرات میتوانند در زمانهای مختلف منجر به کمردرد شوند. زنانی که در بارداری قبلی دچار کمر درد بودهاند، احتمال دارد در بارداریهای آینده نیز دچار کمردرد شوند. علل شایع کمردرد در دوران بارداری عبارتند از:
تغییرات هورمونی
سطح پروژسترون به آرامی از هفته نهم تا هفته ۳۲ بارداری افزایش مییابد. این هورمون، ماهیچهها و رباطهای نزدیک لگن را شل میکند. هورمون دیگری به نام رلاکسین که توسط تخمدان و جفت در دوران بارداری تولید میشود، همچنین بر مفاصل و رباطهای لگن تأثیر میگذارد تا انعطاف پذیری بیشتری برای زایمان داشته باشد. این تغییرات میتواند منجر به بروز درد در ناحیه کمر شود.
تغییرات در عضلات شکم
ماهیچههای شکمی شما به تثبیت ستون فقرات و حمایت از کمر کمک میکنند. بارداری میتواند باعث کشیدگی و گاهی جدا شدن این ماهیچهها شود که دیاستاز راست نامیده میشود. به دلیل فشاری که جنین در حال رشد بر عضلات شکم وارد میکند. ماهیچهها با کشیده شدن یا جدا شدن ضعیف میشوند و این باعث افزایش خطر کمردرد در زنان باردار میشود.
افزایش وزن
در دوران بارداری سالم، زنان معمولاً بین ۲۵ تا ۳۵ پوند وزن اضافه میکنند که ستون فقرات باید این وزن را تحمل کند، در نتیجه این میتواند باعث درد کمر در زنان باردار شود. وزن نوزاد و رحم در حال رشد نیز بر عروق خونی و اعصاب لگن و پشت فشار وارد میکند.
استرس
استرس میتواند باعث کشش عضلات در پشت شود که ممکن است به عنوان کمر درد یا اسپاسم پشت احساس شود؛ بنابراین ممکن است متوجه شوید که در دوران استرسزای بارداری، دچار افزایش کمر درد شدهاید. در واقع، احساسات شما در دوران بارداری نقش حیاتی دارد. به طور معمول، هر نوع ضربه یا استرس احساسی بر سلامت شما تأثیر مستقیم دارد. این امر در بارداری نیز صادق است. میتوانید مشاهده کنید که با افزایش استرس، شدت کمر درد نیز افزایش مییابد.
زمان مراجعه به پزشک برای کمر درد در بارداری
اگر کمر درد شدید یا غیرمعمول دارید، یا دردی که بیش از دو هفته طول میکشد، باید فوراً با مطب پزشک تماس بگیرید. کمر درد شدید یا غیرمعمول میتواند نشانه زایمان زودرس یا عفونت مجاری ادراری (UTI) باشد. عفونتهای ادراری میتواند جدی باشد، به ویژه در دوران بارداری که نیاز به درمان توسط پزشک دارد. علائم UTI می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کمر درد
- تب
- سوزش در هنگام ادرار کردن
- خونریزی واژن
تشخیص کمر درد در بارداری
تشخیص کمر درد در بارداری اساساً بر اساس علائم گزارش شده است. پزشک شما سابقه مفصلی از علائم شما را گرفته و سپس یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی عملکرد ماهیچهها، مفاصل و اعصاب نخاعی انجام میدهد. در صورت امکان معمولاً از آزمایشهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن اجتناب میشود.
درمان کمر درد در بارداری
اکثر زنان در دوران بارداری دچار کمر درد میشوند. خوشبختانه روشهای موثری وجود دارد که میتواند به پیشگیری و مدیریت درد کمک کند. برخی از درمانهای رایج عبارتند از:
یک وضعیت خوب را حفظ کنید
از آنجا که مرکز ثقل شما با بزرگ شدن نوزاد شما تغییر میکند، باید به وضعیت و نحوه ایستادن خود بیشتر توجه کنید. در حالی که خم شدن به عقب متداول است، اما میتواند ماهیچههای پشت شما را تحت فشار قرار دهد. در عوض، سعی کنید ایستاده و مستقیم بنشینید. هنگام ایستادن از یک حالت راحت استفاده کنید و شانههای خود را عقب و آرام نگه دارید.
از وسایل حمایتی استفاده کنید
برای کمک به کنترل کمر درد، سعی کنید کفشهای استاندارد با پاشنه کوتاه بپوشید. از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند اجتناب کنید، زیرا این میتواند باعث ایجاد تغییرات بیشتر در مرکز ثقل شما شود و درد کمر را در شما افزایش دهد. برخی از زنان از کمربند حاملگی استفاده میکنند، اما تحقیقات محدودی در مورد اثربخشی آن وجود دارد. با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا کمربند حاملگی میتواند انتخاب خوبی برای شما باشد یا خیر.
بلند کردن صحیح
بلند کردن اجسام سنگین در دوران بارداری میتواند چالش برانگیز باشد؛ بنابراین، اقدامات احتیاطی خوب است. توصیه میشود برای بلند کردن اجسام از دیگران کمک بخواهید، زیرا خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین میتواند به کمر شما فشار وارد کرده و باعث درد غیر قابل تحمل شود.
تمرین تکنیکهای آرام سازی
تمرین تکنیکهای آرامش بخش مانند یوگا، تنفس عمیق و ماساژ میتواند به کاهش کمر درد بارداری کمک کند. یوگا و تنفس عمیق میتواند به کاهش تنش عضلانی کمک کند و با خواب عمیق، شما را آرام کند. اگرچه هیچ نتیجه تحقیقاتی برای اثبات این امر وجود ندارد، اما میتوانید ماساژهای سبک را امتحان کنید یا از کمپرسهای گرم یا سرد استفاده کنید تا کمر درد شما تسکین یابد.
خواب مناسب
وضعیت خواب شما نقش بسیار مهمی در بارداری دارد. علاوه بر این، وضعیت صحیح خواب میتواند درد کمر را تسکین دهد. برای داشتن یک خواب راحت، از خوابیدن به پشت خودداری کنید. به پهلو بخوابید و زانوها را خم نگه دارید. همچنین میتوانید از بالش برای حمایت از بدن خود استفاده کنید، به این صورت که این بالشها را بین زانوها، پشت و زیر ناحیه شکم قرار دهید. همچنین میتوانید از تشک سفت برای حمایت از کمر خود استفاده کنید.
فعالیت بدنی سبک داشته باشید
با پزشک خود در مورد نوع فعالیت بدنی مناسب برای شما و نوزاد در حال رشد خود صحبت کنید. در صورت تأیید پزشک، انجام فعالیت بدنی منظم میتواند به شما در محکم نگه داشتن کمر و جلوگیری یا به حداقل رساندن کمر درد کمک کند، زیرا ورزش منظم باعث تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری آنها میشود. این میتواند فشار بر ستون فقرات شما را کاهش دهد. ورزشهای ایمن برای اکثر زنان باردار شامل پیادهروی، شنا و دوچرخه سواری ثابت است. در واقع پزشک یا فیزیوتراپیست میتواند تمریناتی را برای تقویت کمر و شکم توصیه کند.
تمرینات کمر درد در بارداری
ورزش یکی از بهترین گزینهها برای تسکین درد کمر است. با این حال، قبل از شروع برنامه ورزشی خود با پزشک خود مشورت کنید. برخی از مفیدترین تمرینات عبارتند از:
شنا
شنا و آب درمانی برای زنان باردار ورزش بسیار خوبی است. در حالی که ماهیچههای شکم و کمر را تقویت میکند، زیرا شناور بودن در آب، فشار رباطها و مفاصل را از بین میبرد. تحقیقات نشان میدهد که ورزشهای آبی شدت کمر درد را در دوران بارداری کاهش میدهد. با این حال، قبل از شروع تمرینات شنا با پزشک خود مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که هنگام بیرون آمدن از استخر اقدامات احتیاطی را انجام دهید.
تمرین با وزنه
تمرینات با وزنه به ایجاد استقامت و همچنین تقویت عضلات شکم، عضلات پشت و پاها کمک میکند؛ بنابراین، میتواند از درد کمر در دوران بارداری جلوگیری کند. تمرینات وزنی برای زنان باردار باید با مشورت یک مربی حرفهای و پس از تأیید پزشک انجام شود. تمرینات وزنی مربوط به بارداری شامل اسکوات و یا تمرینات شانهای است.
حرکات کششی و پیادهروی
حرکات کششی و پیادهروی دو تمرین بسیار ساده و در عین حال موثر هستند که به شما در تسکین کمر درد
کمک میکند. حرکات کششی باعث افزایش انعطافپذیری در ماهیچههایی میشوند که از ساق پا و کمر
شما حمایت میکنند؛ مثلا انجام یک سری حرکات یوگا متناسب با دوران بارداری و قبل از تولد نوزاد، به
ایجاد تعادل کمک میکند. پیادهروی یک گزینه آسان است و تبدیل آن به بخشی از برنامه روزانه شما معجزه
میکند. این یک تمرین قلبی عروقی موثر است که بیخطر است و به شما کمک میکند تا در دوران
بارداری فعال باشید.
در طول پیادهروی، بدن خود را هیدراته نگه دارید. بدن شما اکنون به آب زیادی برای حمل مواد مغذی،
حفظ شما از مشکلات گوارشی و محافظت در برابر کم آبی نیاز دارد؛ بنابراین، به یاد داشته باشید که
با استفاده از کفش مناسب و رعایت یکسری نکات اصولی در دوران بارداری، از پیاده روی خود لذت
ببرید و خود را خسته نکنید.
آیا کمر درد در دوران بارداری طبیعی است؟
بله طبیعی است که انتظار تغییرات مختلف در بدن خود در دوران بارداری، از جمله کمر درد را داشته
باشید. در حالی که بسیاری از تغییرات بدن به طور طبیعی به عنوان بخشی از بارداری اتفاق میافتد،
اما عواقب مختلفی را نیز در پی دارد. برخی از این موارد از نظر عاطفی بر شما تأثیر میگذارد و برخی
میتوانند از نظر جسمی بر شما تأثیر بگذارند؛ بنابراین کمر درد در دوران بارداری تعجب آور نیست.
این علامتی است که در اکثر زنان باردار رخ میدهد، زیرا تغییرات طبیعی مانند تغییر مرکز ثقل، افزایش وزن،
عدم تعادل عضلانی و خستگی عضلانی باعث اعمال فشار به کمر میشود و در نتجه باعث کمر درد میشود.
افزایش هورمون های مربوط به بارداری باعث سستی مفصل میشود و حمایت مورد نیاز مفاصل را کاهش
میدهد و در نتیجه منجر به مشکلات کمر میشود. همچنین فعالیتهایی که ستون فقرات را بار میکند،
باعث میشود که کمر درد در زنان باردار اجتناب ناپذیر باشد.
کلام پایانی
با ورود به دوران بارداری، مشغول مرور کتاب ها، مجلات و سایر منابع آنلاین میشوید تا همه چیز را
درباره بارداری، نوزادان و تغییرات مورد انتظار در بدن خود بدانید. یک بارداری سالم، یک شما سالم
و یک نوزاد سالم، اهداف اصلی شما هستند؛ بنابراین، شما در مورد تغذیه، شیوه زندگی،
بهزیستی جسمی و روحی، تغییرات در بدن خود، تمرینات، آزمایشات پزشکی و برخی از علائم
رایج بارداری بیشتر میخوانید، مانند تهوع صبحگاهی و یا در مورد کمر درد که از مشکلات رایج
در دوران بارداری است و بسیاری از زنان باردار را درگیر میکند.
اکنون که از کمر درد در دوران بارداری، علل و همچنین راهکارهایی برای تسکین آن مطلع شدهاید،
زمان آن رسیده است که دست از عصبانیت بردارید و از دوران بارداری خود لذت ببرید. به یاد داشته
باشید که با توجه ویژه به ستون فقرات، کمر و پاهای خود، کنترل سلامت جسمانی خود را در
دست بگیرید. یادگیری روشهای آرامشبخش و پیروی از وضعیتهای مناسب خواب میتواند
به شما در حفظ سلامت شما در دروان بارداری کمک شایانی کند؛ اما باید در نظر داشته باشید
که انجام هر گونه روشهای درمانی برای تسکین کمردرد بارداری باید تحت نظر پزشک شما باشد.