بورسیت آرنج (اولکرانون)، یک بیماری نسبتاً شایع است که با درد، تورم و التهاب بورسا (واقع در آرنج) مشخص میشود. بورس، کیسهای پر از مایع است. بورسا در سراسر بدن شما ایجاد میشود و به عنوان بالشتک بین قسمتهای بدن عمل میکند، مانند جایی که ماهیچهها و تاندونها روی استخوانها و نزدیک مفاصل بزرگ مانند شانهها، باسن و زانوها میلغزند. بورس در آرنج شما که بورسا اولکرانون نامیده میشود، اصطکاک بین پوست و استخوان نوک تیز آرنج را کاهش میدهد که وقتی آن را خم میکنید میتوانید آن را احساس کنید.
شما متوجه بورسا نمیشوید، زیرا معمولاً صاف است و با شکل استخوان شما مطابقت دارد؛ اما وقتی که تحریک میشود، بورسا میتواند متورم و بزرگ شود. اگرچه شیوع کلی آن مشخص نیست، اما معمولاً مردان بین ۳۰ تا ۶۰ سال را تحت تأثیر قرار میدهد. دو سوم موارد غیر عفونی هستند (بدون عفونت) و معمولاً زمانی رخ میدهند که ضربه یا آسیبهای کوچک مکرر منجر به خونریزی در بورس شود.
آناتومی بورسا آرنج
بورسا، بافتی لغزنده و کیسهمانند است که به طور معمول اجازه حرکت صاف در اطراف برجستگیهای استخوانی، مانند نقطه پشت آرنج را میدهد. هنگامی که بورس ملتهب میشود، کیسه بورس، پر از مایع میشود. این میتواند باعث درد و تورم قابلتوجه در پشت آرنج شود. بورسیت آرنج، شایعترین نوع بورسیت است بورس آرنج زمانی که شما یک کودک خردسال هستید، تشکیل میشود، اگرچه در هنگام تولد وجود ندارد. تصور میشود دلیل تشکیل تأخیر در نتیجه رشد اسکلت باشد. همانطور که استخوان اولکرانون سفتتر شکل میگیرد و توسعه مییابد، بدن با ایجاد یک بورس برای محافظت از ناحیه و امکان ترکیب صاف مفصل آرنج واکنش نشان میدهد.
علائم بورسیت آرنج
بسیاری از مردم بدون اینکه بدانند بورسیت آرنج دارند؛ بنابراین تورم ممکن است موردتوجه قرار نگیرد، زیرا پشت آرنج به سختی قابلمشاهده است. علاوه بر این، پوست روی آرنج شل است، بنابراین تورم ممکن است باعث ناراحتی نشود. هرچه التهاب طولانیتر باشد، احتمالاً تورم با علائم دیگر همراه خواهد بود. تشخیص و درمان زودهنگام علائم، میتواند از عود بورسیت و مزمن شدن آن جلوگیری کند. علائم بورسیت آرنج عبارتاند از:
· تورم موضعی: به طور معمول بورس اولکرانون، صاف است. بورسای ملتهب اولکرانون، با مایع متورم میشود و این بزرگ شدن را میتوان از طریق پوست احساس و مشاهده کرد. بورس اولکرانون میتواند به طول ۶ یا ۷ سانتیمتر و عرض ۲.۵ سانتیمتر متورم شود که در نتیجه یک برآمدگی آشکار ایجاد میشود. ممکن است بورسیت سپتیک آرنج باعث تورم اضافی در خود مفصل آرنج شود. اگر بورس ملتهب و آسپتیک (غیر عفونی) پاره شود، ممکن است باعث گسترش تورم تا ساعد شود.
· حساس به لمس: کارشناسان گزارش دادهاند که تقریباً ۸۸ درصد از افراد مبتلا به بورسیت سپتیک آرنج و ۳۶ درصد از افراد مبتلا به بورسیت غیر عفونی، در آرنج خود، حساس به لمس هستند، زیرا این حساس بودن به لمس با درد همره است.
· درد آرنج: در ابتدا، تورم ممکن است با درد همراه نباشد و برخی از افراد مبتلا به بورسیت آرنج، هرگز دردی را تجربه نمیکنند. با این حال، از آنجایی که بورس اولکرانون بزرگتر و بزرگتر میشود، ممکن است باعث درد یا ناراحتی شود، بهویژه در هنگام خم شدن یا صاف شدن زیاد، این درد بیشتر احساس میشود.
· دامنه حرکت: بورسیت آرنج، معمولاً حرکت مفصل را محدود نمیکند؛ اما در موارد شدیدتر، بورس متورم ممکن است صاف کردن کامل یا خم کردن شدید آرنج را دشوار کند.
· پوستی که در لمس گرم است: دمای پوست روی بورس ملتهب، گرمتر از جاهای دیگر خواهد بود، به ویژه در بورسیت سپتیک.
· سرخی: پوست روی بورس ملتهب، صورتی یا قرمز خواهد بود، به ویژه در بورسیت سپتیک.
· تب: تب بالا یا لرز علاوه بر سایر علائم بورسیت میتواند نشانه بورسیت سپتیک باشد. بورسیت سپتیک یک وضعیت جدی است و بیماران باید برای اطمینان از عدم گسترش عفونت به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند. بورسیت سپتیک مراقبتهای پزشکی فوری را برای درمان عفونت ضروری میکند، بنابراین توصیه میشود در صورت وجود هرگونه نگرانی مبنی بر عفونی شدن بورسیت آرنج، به پزشک مراجعه کنید.
علل ایجاد بورسیت آرنج
بورس در آرنج درست زیر پوست قرار دارد و غشای ظریف آن میتواند به راحتی تحریک و ملتهب شود و منجر به بیماری به نام بورسیت آرنج شود. بورسیت آرنج میتواند علل زمینهای مختلفی داشته باشد، از آسیب حاد به آرنج گرفته تا یک بیماری سیستمیک، مانند آرتریت روماتوئید.
آسیب یا ضربه به آرنج
افتادن یا ضربه به آرنج میتواند باعث پر شدن بورس از خون شود که ممکن است باعث تحریک و التهاب غشای سینوویال بورسا شود. حتی اگر بدن خون را دوباره جذب کند، ممکن است غشاء ملتهب بماند و علائم بورسیت را ایجاد کند.
فشار مکرر روی آرنج
بورسیت میتواند ناشی از ترومای کوچک مکرر باشد که میتواند همان مشکلاتی را ایجاد کند که یک ترومای منفرد و جدیتر ایجاد میکند. افرادی که آرنج خود را روی سطوح سخت قرار میدهند، بیشتر در معرض ابتلا به بورسیت آرنج هستند. استراحت مکرر وزن روی آرنج، ممکن است خطر ابتلا به بورسیت آرنج را افزایش دهد.
سابقه التهاب بورسا اولکرانون
هنگامی که بورس ملتهب شد، به راحتی میتواند دوباره ملتهب شود؛ بنابراین، بیمارانی که در گذشته بورسیت آرنج داشتهاند، شانس بیشتری برای ابتلای مجدد به آن دارند.
بیماری زمینهای
بورسیت آرنج در افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند مانند پسوریازیس، آرتریت روماتوئید و یا نقرس، بیشتر رخ میدهد. کارشناسان تخمین میزنند که بین ۳۳ تا ۷۴ درصد از افراد مبتلا به بورسیت آرنج، وضعیت پزشکی مرتبط دیگری نیز دارند.
عفونت
هنگامی که بورس عفونی میشود، این بیماری بورسیت سپتیک نامیده میشود. باکتریهای عفونی یا سایر میکروبها میتوانند از طریق بریدگی، سوراخ یا حتی نیش حشره در آرنج به بورسا اولکرانون برسند. ممکن است بورسیت سپتیک بدون بریدگی یا خراش آشکار داشته باشد. گاهی اوقات علت اصلی عفونت ناشناخته است.
تحقیقات نشان میدهد که افرادی که بیشتر به بورسیت سپتیک آرنج مبتلا میشوند، افراد جوان و میانسالی هستند که کار دستی انجام میدهند، در ورزش شرکت میکنند یا برای تمرینات نظامی، کرال آرنج انجام میدهند. علاوه بر این، برخی شرایط پزشکی و داروها سیستم ایمنی افراد را سرکوب میکنند و آنها را مستعد ابتلا به بورسیت سپتیک میکنند. برای مثال، افراد مبتلا به دیابت، سرطان و بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)، بیشتر در معرض ابتلا به بورسیت سپتیک هستند.
راههای تشخیص بورسیت آرنج (اولکرانون)
با وجود تورم قابلتوجه و خاص در محل موردنظر، میتوان بورسیت آرنج را به راحتی شناسایی کرد. با این وجود، قبل از تشخیص بورسیت آرنج، پزشک باید سایر مشکلات احتمالی آرنج مانند آرتریت، تاندونیت، شکستگی و سارکوم (تومور) را رد کند. برای انجام این کار، پزشک از ترکیبی از ابزارهای تشخیصی استفاده میکند. یک پزشک یا سایر درمانگرها میتوانند موارد زیر را انجام دهند:
مصاحبه با بیمار
پزشک از بیمار میخواهد که شروع علائم و الگوی درد و تورم را شرح دهد. علاوه بر این، اطلاعات مربوط به تاریخچه پزشکی، شغل و سرگرمیهای بیمار، میتواند سرنخهای مهمی را در مورد اینکه آیا بورس آرنج، عفونی شده است یا خیر (بورسیت سپتیک)، ارائه دهد.
معاینه بدنی
پزشک مفصل بیمار را معاینه میکند و به تورم آرنج، نقاط حساس و درد و دامنه حرکت اشاره میکند. التهاب بورس آرنج معمولاً قابلمشاهده و قابللمس است، بنابراین معاینه فیزیکی بخش مهمی از تشخیص است.
تست دمای پوست
یکی از راههای احتمالی برای تعیین اینکه آیا بورس عفونی شده است یا خیر، مقایسه دمای پوست آرنج آسیبدیده با آرنج سالم است. در یک مطالعه، ۲ ۱۱ بیمار مبتلا به بورسیت سپتیک آرنج دارای دمای پوست حداقل ۲.۲ درجه سانتیگراد گرمتر (حدود ۴ درجه فارنهایت گرمتر) در آرنج مبتلا بودند. در همان مطالعه، تنها ۲ بیمار از ۳۵ بیمار مبتلا به بورسیت آسپتیک (غیر عفونی) آرنج، چنین تفاوت دمایی زیادی را در سطوح پوست آرنج نشان دادند.
سایر علائم عفونت احتمالی عبارتاند از تب، تورم آرنج که به شدت دردناک یا حساس است و قرمزی پوست روی آرنج. پزشک همچنین ممکن است تصویربرداری پزشکی و یا آزمایشهای آزمایشگاهی را تجویز کند. از آنجا که درمان سریع با آنتیبیوتیک برای آرتریت سپتیک توصیه میشود، پزشکی که به شدت به بورسیت سپتیک در آرنج مشکوک است، ممکن است آنتیبیوتیک را بدون آزمایش تشخیصی قطعی تجویز کند.
آسپیراسیون و تستهای آزمایشگاهی
پزشک ممکن است آسپیراسیون را انجام دهد و مایع را از بورس آرنج با سوزن و سرنگ خارج کند. آسپیراسیون علاوه بر کاهش فشار و راحتتر کردن بیمار، نمونه مایعی را فراهم میکند که میتوان آن را برای عفونت آزمایش کرد.
آزمایشهای آزمایشگاهی اضافی
همچنین ممکن است از آزمایش خون برای کمک به رد یا تأیید عفونت سیستمیک (در سراسر بدن) و شرایط التهابی، مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و نقرس استفاده شود. این شرایط میتواند باعث درد مفاصل شود و احتمال ابتلا به بورسیت از جمله بورسیت آرنج را افزایش دهد.
تصویربرداری پزشکی
تصویربرداری پزشکی برای تشخیص دقیق و در بسیاری از موارد لازم نیست؛ اما اگر مشخص نباشد که علائم، ناشی از بورسیت آرنج است یا بیماری دیگری، پزشک ممکن است درخواست کند:
- اشعه ایکس که میتواند استخوانهای شکسته و علائم آرتروز آرنج را نشان دهد.
- MRI که میتواند تصاویر دقیقی از بافت استخوانی و همچنین بافتهای نرم نزدیک مفصل آرنج، از جمله تاندون سه سر بازو را نشان دهد. MRI میتواند در برخی موارد به رد بورسیت سپتیک کمک کند، اما نمیتواند به طور قطعی بین تمام موارد بورسیت سپتیک یا بورسیت آسپتیک تمایز قائل شود.
- سونوگرافی که میتواند مناطقی از مایع، مانند مایع سینوویال اضافی موجود در بورس متورم را تشخیص دهد.
بورسیت آرنج یکی از دلایل احتمالی تورم موضعی در آرنج است. بسیاری دیگر از شرایط پزشکی که میتوانند باعث تورم در آرنج شوند، شرایط اسکلتی- عضلانی هستند که در نتیجه ضربه یا فشار مکرر روی مفصل ایجاد میشوند. استثنا سارکوم است، نوع نادری از سرطان. اگر تورم آرنج به درمان بورسیت آرنج پاسخ ندهد یا با کاهش وزن غیرقابل توضیح همراه باشد، ممکن است آزمایشهای تشخیصی اضافی برای سارکوم توصیه شود. پس از تشخیص بورسیت آرنج، ممکن است درمان شروع شود.
انواع روشهای درمان بورسیت آرنج
اینکه چه نوع درمانی برای بورسیت آرنج توصیه میشود، به عوامل زیادی بستگی دارد. اگر مشکوک به عفونت نباشد (بورسیت آسپتیک)، درمان خانگی ممکن است امکانپذیر باشد. اگر درمانهای خانگی مؤثر نبودند یا اگر علائم عفونت مانند گرمی و قرمزی در آرنج وجود داشت، مراقبتهای پزشکی توصیه میشود. گاهی اوقات، جراحی برای تخلیه و یا برداشتن بورس آرنج توصیه میشود.
درمانهای غیر جراحی برای بورسیت آرنج
درمانهای خانگی بر حذف فعالیتها یا موقعیتهایی که بورس را تشدید میکنند و التهاب را کاهش میدهند، متمرکز خواهند بود. به عنوان مثال، استفاده از روشR.I.C.E توصیه میشود که شامل:
- استراحت و اصلاح فعالیت: افراد مبتلا به بورسیت آرنج باید از فعالیتهایی که بورس را تشدید و ملتهب میکند، اجتناب کنند و از تکیه دادن به آرنجها یا وارد کردن هرگونه فشار مستقیم به آنها خودداری کنند. پوشیدن پد آرنج همچنین میتواند به محافظت از بورس آرنج در برابر فشار یا تحریک اضافی کمک کند.
- یخ: قرار دادن کمپرس سرد روی آرنج متورم، دو یا سه بار در روز، ممکن است به کاهش علائم و کاهش تورم کمک کند. برای جلوگیری از آسیب به پوست، یخ را نباید مستقیماً روی پوست قرار دهید و زمان استفاده را باید به ۱۰ تا ۲۰ دقیقه محدود کنید.
- فشردهسازی: یک باند فشاری الاستیک، مانند بانداژ که در اطراف مفصل آسیبدیده پیچیده شده است، میتواند به کنترل تورم کمک کند.
- ارتفاع: نگهداشتن آرنج آسیبدیده در ارتفاع یا بالاتر از قلب، میتواند به کاهش جریان خون در ناحیه کمک کند و در نتیجه التهاب را کاهش دهد.
علاوه بر R.I.C.E، تعدادی درمان برای کاهش تورم و هر گونه درد یا ناراحتی مرتبط وجود دارد.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای ضدالتهابی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و مهارکنندهها، میتوانند تورم و التهاب را کاهش دهند و درد مرتبط با بورسیت آرنج را تسکین دهند. عوارض جانبی بالقوه NSAID ها شامل مشکلات گوارشی، قلبی و کلیوی است. به همین دلیل، پزشکان معمولاً مصرف روزانه NSAID ها را برای مدت طولانی توصیه نمیکنند.
پد آرنج
هنگامی که بورسیت آرنج به دلیل ضربههای کوچک مکرر ایجاد شده باشد – برای مثال، استراحت منظم وزن روی آرنج – ممکن است استفاده از پد آرنج توصیه شود. پدهای آرنج، بالشتک بیشتری ایجاد میکنند و میتوانند برای جلوگیری از تشدید علائم بورسیت آرنج موجود یا کمک به جلوگیری از بورسیت در آینده استفاده شوند. یک باند فشاری الاستیک که برای کنترل تورم استفاده میشود، میتواند محافظت مشابهی را ایجاد کند.
آنتیبیوتیکها
فقط بورسیت سپتیک آرنج، نیاز به درمان با آنتیبیوتیک دارد. انتخاب آنتیبیوتیک احتمالاً تحت تأثیر نوع میکروارگانیسمی است که باعث عفونت میشود. باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس در اکثر موارد دخیل است. آنتیبیوتیکهای خوراکی ممکن است به سرعت تجویز شوند و معمولاً برای درمان عفونت کافی هستند. با این حال، اگر عفونت پیشرفته باشد یا اگر بیمار دارای سایر عوامل پیچیده باشد، ممکن است آنتیبیوتیک به صورت داخل وریدی تجویز شود.
تزریق کورتیکواستروئید
علائم بورسیت آرنج ممکن است به سرعت با تزریق کورتیکواستروئید برطرف شود. کورتیکواستروئید یک داروی ضدالتهابی قوی است و تزریق مستقیم آن به بورسای ملتهب اولکرانون معمولاً در تسکین درد و تورم مؤثر است. تزریق کورتیکواستروئید دارای عوارض جانبی بالقوهای مانند عفونت و تحلیل پوست در ناحیه آرنج است. انجام تزریق کورتیکواستروئید تحت هدایت سونوگرافی برای اطمینان از قرارگیری مناسب دارو و اجتناب از تزریق کورتون به تاندون که میتواند آن را ضعیف کند، مهم است.
کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان
انتخاب یک مرکز فیزیوتراپی مجهز و تخصصی برای انجام درمان های فیزیوتراپی می تواند نتایج حاصل از درمان را به طور قابل توجهی تقویت نماید. کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان با سرپرستی دکتر مهدی صدیقی، فیزیوتراپیست مجرب و شناخته شده، تمامی خدمات مرتبط با فیزیوتراپی برای اختلالات مختلف مانند بی اختیاری ادرار را به بیماران ارائه می دهد. برای اطلاع از نحوه مراجعه به این مرکز می توانید به قسمت تماس با ما در همین وبسایت مراجعه نمایید.