در پزشکی ارتوپدی و پزشکی ورزشی، کرپیتوس صدای ترک خوردن، قفل شدن یا ترق‌ترق زدن
در مفصل را توصیف می‌کند. معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که حباب‌های هوا در بافت‌های بدن ایجاد
می‌شوند، اما زمانی که تاندون‌ها یا رباط‌ها روی ساختارهای استخوانی زانو می‌چسبند یا در نتیجه
سندرم درد کشکک رانی (PFS)، پارگی غضروف یا استئوآرتریت (OA)، اتفاق می‌افتد. . مردم اغلب
متوجه کرپیتوس در زانوهای خود می‌شوند، اما می‌تواند در سایر مفاصل مانند شانه، آرنج یا گردن
نیز رخ دهد. کرپیتوس همراه با درد می‌تواند نشانه ساییدگی یا آسیب باشد. زمانی که فرد زانوی
خود را دراز می‌کند، ممکن است آن را بشنود. اگر دست خود را روی زانو بگذارد و آن را خم کند
یا صاف کند، ممکن است احساس کرنش کردن یا ترک خوردن کند.کرپیتوس زانو در هر سنی ممکن
است اتفاق بیفتد، اما با بالا رفتن سن افراد، شایع‌تر است. این بیماری، می‌تواند یک یا هر دو زانو را
درگیر کند. کرپیتوس اغلب بی‌ضرر است، اما اگر بعد از ضربه اتفاق بیفتد یا اگر درد و تورم وجود داشته
باشد، ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد چرایی ایجاد
کرپیتوس و اقداماتی که باید در مورد آن انجام دهید، در ادامه مقاله همراه ما باشید.
کرپیتوس چیست؟
کرپیتوس، صدای ترق یا ترک خوردن است که در نتیجه مالش غیرطبیعی بافت‌ها به هم ایجاد می‌شود.
صدا از تعامل غیرطبیعی بین هوا، مایع یا استخوان ناشی می‌شود. یک مثال رایج از کرپیتوس زمانی است
که سطوح ناصاف در مفصل به هم ساییده می‌شوند و منجر به صدای ترک خوردن و ترق‌ترق و یا احساس
نامنظم در مفصل شما می‌شود. کرپیتوس اغلب نتیجه آرتریت یا آسیب قبلی مفصل است. با این حال،صدای
ترق‌ترق یا ترک خوردن و احساس نامنظم در مفصل شما نیز ممکن است ناشی از وجود هوا در بافت‌ها باشد
که ممکن است به دلیل زخم یا انواع خاصی از عفونت‌های باکتریایی باشد.کرپیتوس می‌تواند به دلیل طیف
گسترده‌ای از شرایط باشد و علائم مرتبط نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد.کرپیتوس بافت نرم، به دلیل
وجود هوای داخل بافت‌های بدن، نوع جدی کرپیتوس است. کرپیتوس ناشی از آرتریت یا مشکلات مفصلی
می‌تواند نشانه بیماری مزمن یا آسیب مفاصل باشد. اگر صدای ترک خوردن یاترق‌ترق از بافت‌های نرم
شما می‌آید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر کرپیتوس شما در یک مفصل پایدار است یا باعث نگرانی
شما می‌شود، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی فوری باشید.
ساختار زانو
حباب‌های هوا یا تغییر در ساختار زانو می‌تواند منجر به کرپیتوس شود. برای درک اینکه کرپیتوس چگونه
بر زانو تأثیر می‌گذارد، اجازه دهید به ساختار مفصل زانو نگاهی بیندازیم. زانو، بزرگ‌ترین مفصل بدن است.
سه استخوان در مفصل زانو عبارت‌اند از:
- استخوان ران (فمور)
- ساق پا (درشت‌نی)
- کاسه زانو (کشکک زانو)
کاسه زانو در یک شیار استخوان ران قرار می‌گیرد که به آن تروکلئا می‌گویند. زمانی که فرد زانوی خود را خم می‌کند
یا صاف می‌کند، کشکک در داخل این شیار به جلو و عقب حرکت می‌کند. دو قطعه غضروف گوه‌ای یا C شکل بین
استخوان ران و ساق پا را، منیسک می‌نامند. این‌ها استخوان‌ها را قادر می‌سازند تا به آرامی روی یکدیگر سر
بخورند. غضروف، سخت و لاستیکی است و به بالشتک شدن مفصل و ثابت نگه‌داشتن آن کمک می‌کند. یک
لایه نازک از بافت غشای سینوویال، مفاصل را می‌پوشاند و مقدار کمی مایع سینوویال تولید می‌کند. این به
روان شدن غضروف کمک می‌کند.قسمت زیرین کاسه زانو، دارای پوشش غضروفی است. این غضروف
به انتهای استخوان ران در ناحیه تروکلئار، مالیده می‌شود. با سایش غیرطبیعی، می‌تواند باعث ساییدگی
و کرپیتوس شود.
کرپیتوس زانو در اثر چه عواملی ایجاد می‌شود؟
کرپیتوس، زمانی اتفاق می‌افتد که هوا به بافت‌های نرم اطراف مفصل (مانند کاسه زانو)، نفوذ کند. وقتی
مفصل را خم می‌کنید، حباب‌های هوا می‌ترکند و صدای ترک خوردن می‌شنوید. اگرچه بیشتر کرپیتوس، بی‌ضرر
است، اما برخی از اشکال کرپیتوس، نشان‌دهنده یک مشکل هستند. اگر صدای ترک خوردن با درد همراه باشد،
باید برای بررسی علت به پزشک مراجعه کنید. علل ترک دردناک مفصل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آسیب به مفصل زانو
گاهی اوقات در افراد مبتلا به کریپتوس، یک مشکل اساسی وجود دارد، به عنوان مثال، آسیب یا ضایعات بافتی. در این صورت ممکن است درمان لازم باشد. اگر هنگام ضربه زدن یا گرفتن زانو، درد وجود داشته باشد، می‌تواند به این دلیل باشد که بافت اسکار، پارگی منیسک یا تاندون روی یک استخوان بیرون زده در مفصل زانو حرکت می‌کند. درد یا تورم می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد، مانند سندرم درد کشکک رانی (PFS)، پارگی در غضروف یا سایر بافت‌های نرم، یا آرتروز (OA).
سندرم درد پاتلوفمورال
هنگامی که فشار بین کاسه زانو و استخوان ران بیشتر از حد معمول باشد، غضروف مفصل شروع به نرم شدن و فرسودگی می‌کند. از آنجایی که نرمی خود را از دست می‌دهد، می‌تواند منجر به وضعیتی به نام سندرم درد کشکک ران (PFS) شود.PFS می‌تواند ناشی از ضربه یا استفاده بیش از حد از زانو باشد. حتی اگر قسمتی از زانوی فرد به‌خوبی در یک راستا قرار گرفته باشد، این سندروم می‌تواند ایجاد شود. این یک منبع شایع زانودرد در جوانان و ورزشکاران است.
ورزش‌های سخت، مانند دویدن روی سطح شیب‌دار، چمباتمه زدن و بالا رفتن از پله‌ها، می‌تواند به ناحیه بین استخوان ران و مفصل کاسه زانو فشار وارد کند. افزایش ناگهانی فعالیت بدنی، مانند ورزش مکرر، یا دویدن بیشتر یا در زمین‌های ناهموارتر از حد معمول، نیز می‌تواند باعث آن شود. یکی دیگر از عوامل خطر برای کرپیتوس مرتبط با PFS، ضربه به زانو است. این می‌تواند به دلیل افتادن یا برخورد با زانو روی داشبورد خودرو در تصادفات جاده‌ای باشد. همچنین فرد ممکن است هنگام بالا رفتن از پله‌ها یا پس از نشستن طولانی‌مدت با زانوهای خم‌شده، کرپیتوس و همچنین درد، تورم، پف‌کردگی و سفتی را تجربه کند.
پارگی غضروف
کرپیتوس همچنین می‌تواند نشانه پارگی منیسک باشد. منیسک می‌تواند در حین فعالیت‌های ورزشی، مانند زمانی که فرد زانوی خود را می‌پیچد، پاره شود. همچنین ممکن است با افزایش سن افراد و نازک شدن منیسک رخ دهد. علائم پارگی منیسک عبارت‌اند از:
- ورم
- سفتی، سختی
- مشکل در کشش زانو
وقتی منیسک پاره می‌شود، فرد ممکن است احساس «ترک خوردن» را تجربه کند. به طور معمول، فرد همچنان می‌تواند از زانو استفاده کند، اما سفتی و تورم ممکن است طی ۲ تا ۳ روز آینده ظاهر شود. مانند PFS، اولین راه درمان پارگی منیسک، داروهای ضدالتهابی است. گاهی اوقات ترمیم و جراحی، ضروری است.
آرتروز زانو
اگر کرپیتوس همراه با درد رخ دهد، این می‌تواند نشانه اولیه آرتروز (OA) زانو باشد. استئوآرتریت معمولاً در نتیجه ساییدگی و پارگی است و با افزایش سن ایجاد و بدتر می‌شود. در استئوآرتریت، غضروفی که انتهای استخوان‌های مفاصل را می‌پوشاند، به تدریج از بین می‌رود. استخوان‌ها روی این سطح ناهموار ساییده می‌شوند که منجر به درد و مشکلات حرکتی می‌شود. این احتمال در میان افراد چاق یا کسانی که در گذشته آسیب‌دیده‌اند، بیشتر است.
اگر فردی تشخیص زودهنگام OA داشته باشد، درمانگر، استفاده از گزینه‌های غیر جراحی را برای کند کردن پیشرفت، به حداکثر رساندن تحرک و بهبود قدرت پیشنهاد می‌کند. مانند: اصلاح سبک زندگی، مانند کاهش وزن و ورزش و یا فیزیوتراپی. اما با پیشرفت OA، درمان از طریق دارو یا حتی جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است ضروری باشد.
کرپیتوس ناشی از جراحی
تحقیقات منتشرشده نشان می‌دهد که تا ۱۸ درصد از افرادی که آرتروپلاستی کامل زانو (TKA) یا تعویض مفصل زانو انجام می‌دهند، کرپیتوس را تجربه خواهند کرد. این ممکن است به دلیل طراحی و تناسب زانوی جدید باشد. این نوع کرپیتوس معمولاً بدون مداخله برطرف می‌شود. با این حال، اگر مشکلات همچنان ادامه داشته باشد، پزشک ممکن است دبریدمان با منبع مطمئن را توصیه کند-یک روش جراحی جزئی برای برداشتن بافت‌های مرده از اطراف مفصل. یکی دیگر از دلایل کرپیتوس پس از جراحی، آرتوفیبروزیس یا ایجاد بافت اسکار است. این می‌تواند منجر به درد و سفتی در مفصل شود. همچنین ممکن است پس از یک آسیب تروماتیک رخ دهد.
اگر فرد پس از جراحت یا جراحی احساس درد و سفتی کرد، باید به پزشک مراجعه کند. پزشک ممکن است نظارت بر زانو را توصیه کند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. با این حال، اغلب کرپیتوس که به دنبال آسیب یا جراحی ایجاد می‌شود، جدی نیست. پزشکان پیشنهاد می‌کنند که منبع مورد اعتماد، برای برخی از افراد، کرپیتوس ممکن است قبلاً وجود داشته باشد، اما افزایش آگاهی از نحوه واکنش مفصل باعث می‌شود که اکنون بیشتر قابل‌توجه باشد. محققان می‌گویند اغلب اطمینان بخشی و توان‌بخشی کافی است.
کرپیتوس چگونه درمان می‌شود؟
گزینه‌های غیرتهاجمی زیادی برای درمان کرپیتوس وجود دارد. اگر کرپیتوس شما را آزار می‌دهد، به یاد داشته باشید که ابتدا با فیزیوتراپیست خود تماس بگیرید، زیرا هر مورد متفاوت است و ممکن است نیاز به درمان متفاوتی داشته باشد. در اینجا چند درمان غیرتهاجمی وجود دارد که فیزیوتراپیست ممکن است تجویز یا توصیه کنند:
برنامه رژیم غذایی و ورزش
برخی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری یا بهبود کرپیتوس، مراقبت از رژیم غذایی و ورزش است. با حفظ وزن مناسب و اطمینان از حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز، مفاصل شما وزن کمتری برای حمل خواهند داشت و حرکت کافی برای حفظ سلامت آنها را خواهند داشت. غذاهایی که حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ و کلاژن هستند نیز به پیشگیری یا کاهش اثرات کرپیتوس و درد مفاصل کمک می‌کنند.
روش RICE
RICE مخفف استراحت، یخ، فشرده‌سازی و ارتفاع است. این روش ممکن است برای موارد کرپیتوس که با آسیب مرتبط است یا تورم همراه با صدا، توصیه شود. استراحت دادن به ناحیه آسیب‌دیده، احتمال آسیب بیشتر را کاهش می‌دهد و به بدن زمان می‌دهد تا بهبود یابد، قرار دادن کمپرس یخ در ناحیه درد می‌تواند محل آسیب‌دیده را برای مدتی بی‌حس کند، فشرده‌سازی، تورم را تحت کنترل نگه می‌دارد و بالا بردن زانو می‌تواند تورم و درد را با کاهش جریان خون در ناحیه درد کاهش دهد.
بریس یا آتل‌بندی
استفاده از بریس یا آتل، روش دیگری از درمان کرپیتوس ناشی از آسیب است. بستن و آتل‌بندی زانو می‌تواند به بی‌حرکتی موقت ناحیه درد کمک کند. این به مفصل اجازه می‌دهد تا در صورت لزوم و بدون آسیب بیشتر، بهبود یابد.
ارتزهای سفارشی
ارتزهای سفارشی، یک نوع وسیله خارجی است که برای حمایت از پاهای شما و کمک به توزیع یکنواخت وزن طراحی شده‌اند. اگر کریپتوس شما با فشار بیش از حد بر روی زانوهای شما مرتبط است، این وسیله، می‌تواند حمایت بیشتری داشته باشد و درد را کاهش دهد، در عین حال که به شما کمک می‌کند تا فعال بمانید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ارائه‌شده توسط فیزیوتراپیست می‌تواند بسیار مفید باشد، زیرا به طور خاص برای هر بیمار طراحی شده است. در نتیجه یکی از روش‌های مؤثر در کاهش درد ناشی از کریپتوس به شمار می‌آید.
درمان سرد و گرم
اگر در کنار کرپیتوس دچار التهاب می‌شوید، استفاده از کمپرس گرم یا سرد روی ناحیه درد، می‌تواند به کاهش درد و التهاب مفصل کمک کند.
دارو
در صورت لزوم ممکن است داروهای بدون نسخه برای تسکین درد یا کاهش تورم توصیه شود. با این حال، اگر درد تشدید شود یا داروهای بدون نسخه کافی نباشد، ممکن است داروهای مسکن قوی‌تری تجویز شود.
جراحی
در حالی که اکثر موارد، کرپیتوس را می‌توان با درمان‌های غیرتهاجمی کاهش داد و مدیریت کرد، برخی از بیماران با موارد جدی ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. برخی از روش‌های جراحی که ممکن است پزشک و فیزیوتراپیست شما توصیه کند، شامل جراحی آرتروسکوپی، دبریدمان و تعویض مفصل است:
- جراحی آرتروسکوپی: یک تکنیک جراحی است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا بدون ایجاد برش‌های بزرگ، شرایط مفصل را تشخیص داده و درمان کنند. جراحی آرتروسکوپی، شامل قرار دادن ابزارهای کوچک از طریق برش‌های کوچک برای دسترسی به مفصل است.
- دبریدمان: یک روش جراحی برای برداشتن غضروف و بافت آسیب‌دیده است. به طور معمول به عنوان درمان آرتریت توصیه می‌شود و می‌تواند به بهبود تحرک، جلوگیری از ساییدگی استخوان‌ها به یکدیگر و کاهش درد کمک کند.
- تعویض مفصل: اگر مفصل زانو شما به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است به جراحی تعویض مفصل نیاز داشته باشید. این شامل جایگزینی کل مفصل یا قسمت‌هایی از مفصل آسیب‌دیده با ایمپلنت مصنوعی است.
اگر کرپیتوس با ورزش رخ دهد، فرد نباید ورزش را متوقف کند، بلکه ورزش را اصلاح کند.
اقدامات پیشگیرانه عبارت‌اند از:
- اجتناب از شیب یا تپه در صورت دویدن
- هنگام استفاده از دوچرخه، کشش پدال‌ها را کم نگه‌دارید.
- هنگام بلند کردن وزنه، روی گروه‌های عضلانی چهار سر ران یا همسترینگ تمرکز کنید، از وزنه‌های سبک‌تر استفاده کنید.
هنگام ورزش، افراد باید همیشه به بدن خود گوش دهند. در صورت وجود درد باید متوقف شوند.
همیشه قبل از ورزش در حد اعتدال ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید.
راه‌های محافظت از زانو
برای کمک به محافظت از زانو، انجمن جراحان ارتوپد آمریکا (AAOS) تمریناتی را برای تقویت عضلات
چهار سر ران پیشنهاد می‌کند. این‌ها عضلات جلوی ران هستند. عضلات چهار سر ران قوی‌تر می‌تواند
بار روی مفصل کشکک رانی را کاهش دهد و خطر ساییدگی غضروف را کاهش دهد. ورزش می‌تواند
کمک کند، اما افرادی که نگران زانوهای خود هستند، باید قبل از شروع یک رژیم ورزشی جدید با پزشک
مشورت کنند. راه‌های دیگر برای محافظت از زانو عبارت‌اند از:
- پوشیدن کفش مناسب
- گرم کردن قبل از ورزش و کشش بعد از آن
- حفظ وزن بدن سالم برای کاهش فشار روی زانو
- پیاده‌روی و شنا نیز، فعالیت‌های خوبی برای تقویت عضلات پا هستند.
به نوبه خود، این به سلامت بهتر زانو کمک می‌کند.
کلام پایانی
صدای ترک خوردن در زانوها معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست و اکثر مردم نیازی به درمان ندارند.
با این حال، اگر درد یا علائم دیگری همراه با زانوهای پر سر و صدا دارید، توصیه می‌شود که به پزشک
مراجعه کنید. ورزش، رژیم غذایی و مدیریت وزن، همگی این‌ها، راه‌هایی برای حفظ سلامت مفاصل
زانو و جلوگیری از مشکلات بعدی هستند. آنها همچنین می‌توانند به شما در مدیریت علائم و کاهش
آسیب به زانوها در صورت ابتلا به آرتروز کمک کنند.