زانو دارای چهار رباط مهم است که بنا به دلایلی مانند حادثه ممکن است دچار آسیب،کشیدگی یا پارگی شود.پارگی رباط زانو ممکن است به صورت جزئی یا کامل اتفاق بیفتد.اگر برخی الیاف های تشکیل دهنده رباط دچار پارگی شوند پارگی جزئی است اما اگر رباط به طور کامل پاره شود پارگی کامل رخ داده است.اغلب ورزشکاران و کسانی که در سوانح رانندگی آسیب میبینند، دچار پارگی رباط زانو میشوند.این عارضه دردناک است و انجام اموری نظیر راه رفتن و دویدن را دشوار وغیر ممکن می کند.برای آشنایی بیشتر با آسیب دیدگی رباط زانو با فیزیوتراپی ایرانیان بهترین کلینیک فیزیوتراپی اصفهانهمراه باشید.
علائم کشیدگی رباط زانو
از علائم آسیب رباط زانو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد(میزان درد به شدت آسیب بستگی دارد.)
- تورم (هنگامی که رباط صلیبی زانو دچار آسیب شود ممکن است داخل زانو مقداری خونریزی کرده و منجربه تورم زانو شود. مقدار تورم زانو معمولا به شدت آسیب رباط بستگی دارد.)
- حساسیت به لمس زانو:در حالتی که کشیدگی رباطها جزئی باشد اغلب حساسیت به لمس زانو خفیف است. اما در موارد حاد و یا پارگی کامل رباط، حساسیت به لمس زانو بسیار شدید میباشد.
- کبودی
- کاهش حرکات درزانو
- اختلال در راه رفتن (لنگان لنگان رفتن)
- صدا دادن زانو:هنگامی که رباط به طور کامل پاره شود ممکن است هنگام آسیب صدایی شنیده یا احساس شود.
- عدم استفاده از زانو یا حرکت زانو به طور طبیعی:هنگام پارگی کامل رباط زانو دامنه حرکت به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.اما اگر کشیدگی خفیف باشد امکان حرکت نسبی زانو وجود دارد.
- عدم توانایی ایستادن روی پا
- در برخی موارد مقداری کبودی اطراف زانو به صورت موقت
درمان کشیدگی رباط زانو
درمان رباط زانو به عوامل مختلفی از جمله نوع رباط آسیب دیده و فعالیت و حرکات بیمار بستگی دارد.بهترین راه برای درمان کشیدگی رباط زانو بهره گیری از شیوه های طب فیزیکی و فیزیوتراپی مانند تزریق اوزون،پی آر پی،شاک ویو تراپی و ورزش است.
استراحت
بعد از آسیب حتما ۴۸ تا ۷۲ ساعت استراحت مطلق داشته باشید.برای جلوگیری از اعمال وزن روی زانوی آسیب دیده از عصا استفاده کنید.البته بسیاری از پزشکان با عدم تحرک زانوی آسیب دیده برای مدت زمان طولانی موافق نیستند.
یخ
بلافاصله بعد از آسیب به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه از یخ استفاده کنید.تحقیقات نشان می دهد که قرار دادن یخ روی زانوی آسیب دیده کم تر از ۱۰ دقیقه تأثیر زیادی در بهبود عارضه ندارد و از طرفی بیشتر از ۳۰ دقیقه موجب آسیب پوست می شود.با قرار دادن تعدادی یخ داخل کیسه پلاستیکی یا حوله می توانید به راحتی کیسه یخ تهیه کنید.یخ را نباید به طور مستقیم روی پوست قرار دهید زیرا این کار موجب سوختگی پوست می شود.
فشردهسازی
باندپیچی زانو یا فشرده کردن زانو به کمک باندهای طبی تورم را کاهش می دهد و به مفاصل زانو کمک شایانی می کند.زانو باید به گونه ای باندپیچی شود که سفت و غیر قابل تحمل نباشد زیرا این حالت موجب قطع جریان خون می شود.
بلند کردن زانو
بلند کردن زانو کمک شایانی به کاهش تورم و پارگی رباط زانو می کند.هنگام نشستن یک بالشتک کوچک زیر زانوی آسیب دیده قرار دهید و زانو را کمی از سطح زمین بلندتر نگه دارید.
گرما
کیسه آب گرم،سونا و وان آب گرم با بهبود جریان خون تأثیر چشم گیری در بهبود یافتن زانوی آسیب دیده دارد.هنگام افزایش تورم بهتر است از ادامه گرما درمانی اجتناب کنید.اغلب پس از گذشت ۷۲ ساعت تورم کم تر می شود و گرما به تدریج موجب تسکین درد می شود.
دارو
پاراستامول و کدئین تأثیر خوبی در تسکین درد دارد.توصیه می شود به طور منظم چند روز پاراستامول مصرف کنید.مسکن های ضد التهابی که به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی معروفند موجب کاهش درد، التهاب و تورم می شوند.
الکتروتراپی
الکتروتراپی یا تحریک الکتریکی عصب از راه پوست معمولا با کمک الکترودهایی که روی پدهای کوچک و چسبنده قرار دارند صورت می گیرد.این الکترودها از طریق سیم به باطری وصل می شوند.در الکتروتراپی جریان الکتریکی با قرار دادن الکترودها روی ناحیه درد به پوست منتقل می شود و با تحریک اعصاب حسی موجب کاهش درد ناشی از آسیب رباط صلیبی زانو می شود.در الکتروتراپی بسیاری از بیماران احساس سوزش خفیف می کنند.
شاکویو تراپی
شاک ویو تراپی روش درمانی نوین و غیرجراحی است.در این روش با ارسال امواج صوتی پر قدرت به قسمتی از بدن درد کاهش می یابد و هم چنین بافت نرم آسیب دیده بهبود می یابد.مطالعات نشان داده است که شاک ویوتراپی تأثیر فوق العاده ای در کاهش التهاب،تجزیه بافت اسکار و بهبود بافت دارد.اگر رباط زانویتان آسیب دیده و نتیجه مطلوبی ازدرمان های پزشکی قدیمی کسب نکرده اید می توانید به جای جراحی و روش های قدیمی از این روش استفاده کنید.
اوزون تراپی
اوزون تراپی نوعی درمان غیرجراحی برای ترمیم رباط است که دردهای مزمن را به طور دائم رفع می کند.در اوزون تراپی تزریق گاز اوزون به بافت همبند باعث تولید موادی مانند کلاژن و گاز اوزون می شود که می تواند بافت های همبند ضعیف یا آسیب دیده درون و اطراف مفصل را ترمیم کند.
پی آر پی
پی آرپی پلاسمای غنی از پلاکت و یک پروتئین بیواکتیو است که محرک التیام بافت همبند،ترمیم و بازتولید استخوان ها،تاندون ها،رباط ها و تشکیل رگ های خونی جدید است که فرایند بهبود زخم ها را سریع تر می کند.در این روش محلول محرک ملایم مستقیم به محل پارگی یا کشیدگی رباط یا تاندون تزریق می شود. این کار باعث ایجاد یک جراحت خفیف و کنترل شده میشود که با تحریک مکانیزمهای طبیعی التیام بدن باعث تشکیل لایه جدیدی از بافت در محل آسیبدیده یا ضعیف شده میشود.
دلایل پارگی رباط صلیبی زانو
عوامل مختلفی موجب آسیب دیدگی رباط های زانو می شوند.در ادامه برخی از این علت ها را برای شما نام می بریم:
- ضربه مستقیم به زانو یا با زانو ضربه زدن
- افتادن ناشیانه در حین ورزش یا بعد از یک حرکت ناگهانی و کشیده شدن بیش از حد زانو
- آسیب دیدن رباط جانبی میانی:رباط جانبی میانی ممکن است در ورزش ودر هرگروه سنی آسیب ببیند.این آسیب بسیار شایع است.
- آسیب دیدن رباط جانبی کناری:این آسیب خیلی شایع نیست و علت آن این است که اغلب پای مقابل مانع اصابت ضربه به داخل زانو می شود. (معمولا ضربه مستقیم به داخل زانو منجر به آسیب رباط جانبی کناری میشود.)هنگامی که در ورزش پا بیش از حد کشیده شود و امکان محافظت پای مقابل نباشد رباط جانبی کناری در زانو دچار آسیب می شود.
- آسیب دیدن رباط صلیبی قدامی:این نوع آسیب اغلب در طول ورزش هایی پرتحرک مانند فوتبال،بسکتبال،اسکی و تنیس اتفاق می افتد.زمین خوردن با زانو یا چرخش سریع زانو در جهت مخالف درحالی که زانو کمی خم است موجب پارگی رباط صلیبی قدامی در زانو می شود.
- عوامل متعددی ممکن است موجب پارگی رباط صلیبی خلفی شود مانند اصابت جلوی زانو به داشبورد ماشین در حین تصادفات رانندگی.در برخی موارد به عنوان مثال در مسابقات فوتبال افتادن روی زمین با زانوی خمیده یا وارد شدن ضربه از جلو به زانو در حالی که پا کاملا به جلو کشیده شده ممکن است منجر به چنین عارضهای شود.
تشخیص شدت آسیب دیدگی رباط صلیبی زانو
اگر احساس می کنید رباط صلیبی زانوی شما دچار آسیب شده است باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.پزشک معالج معمولا در طول جلسه ویزیت،سؤالاتی در خصوص آسیب،علت عارضه و جای درد زانو از بیمار می پرسد.در برخی مواقع جهت اطمینان یافتن از آسیب جدی رباط زانو ممکن است انجام آزمایش هایی نظیر اسکن اولتراسوند یا اسکن ام آر ای نیاز باشد.در این آزمایش ها معمولا می توان هر نوع پارگی یا آسیب رباط های زانو را تشخیص داد.در مواقعی که احتمال شکستگی وجود داشته باشد توصیه می شود از اشعه ایکس زانو استفاده کنید.
بهبودی آسیب دیدگی رباط زانو
مدت زمان مورد نیاز برای بهبود یافتن آسیب دیدگی رباط زانو بستگی به شدت آسیب دیدگی دارد.زمان مشخصی نمی توان برای بهبودی کامل مشخص کرد زیرا سرعت بهبودی افراد با یکدیگر فرق دارد.در اکثر موارد انجام فیزیوتراپب بعد از جراحی سرعت بهبودی را افزایش می دهد و عوارض عمل را به حداقل می رساند.
پیشگیری از آسیب دیدگی رباط زانو
آسیب ها معمولا در حوادث رخ می دهند بنابراین پیشگیری از آسیب های رباط صلیبی زانو کار دشواری است.انجام برخی اقدامات پیشگیرانه می تواند خطر دچار شدن به آن ها را کاهش دهد.در ادامه چند مورد از این اقدامات را برای شما نام می بریم:
- به طور مرتب تمرینات کششی و قدرتی انجام دهید تا عضلات ران قوی بمانند.
- قبل از شرکت در فعالیت های ورزشی تهاجمی، بدنتان را گرم کنید.
- انعطاف پذیری بدنتان را حفظ کنید.
- شدت تمرینات را به تدریج افزایش دهید نه ناگهانی.