دنبالچه، استخوان کوکسیکس، قطعه نهایی یا انتهایی ستون فقرات است. بسیاری از اعصاب و عروق خونی در ارتباط با منطقه استخوان دنبالچه وجود دارد. اگرچه در طی روند تکامل، دم‌هایمان را از دست داده‌ایم، استخوان دنبالچه هم چنان یک مکان مهم برای عضلات و رباط ها است. بسیاری از عضلات کف لگن و گلوتئوس ماکسیموس شما به استخوان دنبالچه شما متصل می‌شوند. اگر اختلال در عملکرد این عضلات وجود داشته باشد، ممکن است استخوان دنبالچه شما تحت تأثیر قرار گیرد. علاوه بر این، استخوان دنبالچه به توزیع وزن به طور مساوی در هنگام نشستن کمک می‌کند.
درد استخوان دنبالچه می‌تواند به یک علت مشخص مانند زمین خوردن روی باسن، بارداری یا زایمان واژینال مرتبط باشد. درد غیرمستقیم دنبالچه ممکن است یک روند درد ارجاعی باشد که از پشت شما گسترش می‌یابد. فیزیوتراپیست می‌تواند ساختارهای درگیر را شناسایی کند و سپس یک برنامه تقویت کننده ویژه برای شما در خانه تدوین کند. علاوه بر این، فیزیوتراپیست شما برای کنترل آسیب و بهبودی کامل، درمان دستی مانند متحرک سازی مفصل و بافت نرم را انجام می‌دهد.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد که برای دست یابی به این بافت‌ها برای ایجاد تحرک در خارج، درمان دستی داخلی که توسط یک فیزیوتراپ آموزش دیده کف لگن انجام می‌شود لازم باشد.
ما در فیزیوتراپی ایرانیان بهترین فیزیوتراپی اصفهان موارد متعددی از دلایل درد دنبالچه و راهکار های درمانی آن را برای شما بیان می کنیم .
چه عواملی باعث درد استخوان دنبالچه (کوکسیودینیا) می‌شود؟
قبل از شروع فیزیوتراپی برای درمان درد دنبالچه، تشخیص علت در روند درمان ضروری است. درد دنبالچه اغلب به یکی از دلایل زیر مربوط می‌شود:
افتادن و سقوط از ارتفاع
چه کسی به عقب و به پشت خود نیفتاده است؟ ممکن است پاهایتان از زیر شما روی یخ لغزیده باشد. شاید از نردبان افتاده باشید یا شاید شما خیلی به صندلی دفتر خود تکیه داده بودید و در اثر فشار زیاد افتادن را تجربه کرده باشید. اگر واقعا سقوط بدی داشته باشید می‌توانید کبودی، شکستگی یا دررفتگی (تکان خوردن از جای خود) استخوان دنبالچه (استخوان کوکسیکس) خود را ایجاد کنید.
آسیب مداوم ناشی از کشیده شدن (RSI)
ورزش‌هایی مانند دوچرخه سواری و قایقرانی نیاز به خم شدن به جلو ، عقب و کشش ستون فقرات دارند. انجام بیش از حد این حرکات می‌تواند بافت‌های اطراف استخوان دنبالچه شما را خسته کند.
بارداری یا زایمان
در طول سه ماهه سوم بارداری، بدن یک زن هورمون‌هایی ترشح می‌کند که ناحیه بین استخوان خارجی و استخوان دنبالچه را نرم می‌کند. این عمل باعث می‌شود که استخوان دنبالچه در حین زایمان به اندازه لازم حرکت کند. این یک روند طبیعی است اما متأسفانه ممکن است چنین حرکتی عضلات و رباط‌های اطراف استخوان دنبالچه را کشیده و باعث درد اضافی شود. چنین کششی بر روی این بافت‌های نرم باعث می‌شود تا آن ها در زاویه مناسب از استخوان دنبالچه شما حمایت نکنند.
چاقی
وزن اضافی فشار مضاعفی را به دنبالچه می‌آورد. این امر می‌تواند باعث عقب رفتن استخوان دنبالچه شود. اگر استخوان شما در وضعیت نامناسبی قرار نگیرد، آسیب می‌بیند.
وزن کم
اگر به اندازه کافی چربی در باسن خود ندارید تا از مالیدن استخوان دنبالچه به عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها جلوگیری کند، این امر می‌تواند باعث آسیب به این استخوان شود و مالش بافت نرم را ملتهب می‌کند.
نشستن
فقط این عمل ساده می‌تواند درد استخوان دنبالچه را افزایش دهد، به خصوص اگر روی یک سطح سخت یا باریک نشسته باشید. تمام تلاش خود را انجام دهید تا مرتباً از جای خود بلند شوید، کشیده شوید و کمی قدم بزنید. بهتر از این، برای خود جایی راحت تر و مناسب تر برای نشستن یا استفاده از صندلی بالشتکی پیدا کنید.
سرطان
فقط در موارد نادر درد استخوان دنبالچه نشانه ای از سرطان است. این نوع درد بسیار بعید است.
علائم درد استخوان دنبالچه (کوکسیدینیا) چیست؟
علائم درد استخوان دنبالچه شامل موارد زیر است:
• درد ناخوشایند یا بسیار بد در استخوان دنبالچه
• درد شدیدتر هنگام تغییر حالت از نشستن به حالت ایستاده
• درد شدیدتر هنگام نشستن به مدت طولانی
• درد هنگام حرکات روده
• درد در حین نزدیکی
سایر علائم مرتبط که ممکن است همراه با درد استخوان دنبالچه ایجاد شوند عبارتند از:
• افسردگی
• اضطراب
• خواب بد
• باسن دردناک
• کمردرد
درد استخوان دنبالچه (کوکسیدینا) چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ارزیابی و تشخیص این نوع درد شامل گرفتن یک سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی است. پزشک شما تمام اطلاعاتی را که ارائه می‌دهید از جمله سابقه آسیب دیدگی، محل درد و مشکلات ایستادن یا نشستن را در نظر می‌گیرد. ممکن است از شما خواسته شود در موقعیت‌های مختلف بایستید یا حرکت کنید و به محلی که احساس درد می‌کنید اشاره کنید.
آزمایش‌های خاص به شما کمک می‌کند تا مشخص شود که آیا استخوان دنبالچه منبع درد شما است یا خیر. معاینه رکتوم می‌تواند احتمال وجود کیست را رد کند. مطالعات تصویربرداری، مانند اشعه ایکس، CT یا MRI، ممکن است برای کمک به تشخیص و بررسی مشکلات بالاتر در ستون فقرات انجام شود. سایر بیماری‌هایی که می‌توانند از درد استخوان دنبالچه تقلید کنند عبارتند از: درد سیاتیک، زونا در باسن، ساکروایلییت یا شکستگی.
فیزیوتراپی برای درمان درد استخوان دنبالچه
درمان فیزیوتراپی به کاهش درد شما کمک می‌کند و شما را با آسودگی و اطمینان در اسرع وقت به کارهای روزمره خود بازمی گرداند. فیزیوتراپیست شما با کشش و دستکاری عضلات اطراف استخوان دنبالچه شما علائم دردناک را کاهش می‌دهد. این کار به شما کمک می‌کند تا درد و ناراحتی را تسکین دهید، به خصوص اگر دنبالچه شما از وضعیت طبیعی خود خارج شده باشد.
سایر روش‌های درمانی مورد استفاده در فیزیوتراپی درد دنبالچه در مرکز فیزیوتراپی ایرانیان عبارتند از:
• گرما درمانی برای کاهش درد و سفتی
• ماساژ بافت نرم برای بهبودی
• توصیه‌ها و تمرینات مربوط به وضعیت بدن برای اصلاح آن
• بعد از برطرف شدن درد، ورزش‌هایی برای تقویت و عضلات اطراف پایه ستون فقرات انجام دهید
• تمرینات خاص ورزشی
فیزیوتراپیست شما یک برنامه توانبخشی متناسب با شما ایجاد می‌کند، که بهبودی را تسهیل می‌کند و فرد به روشی موثر و بی خطر به فعالیت‌های روزمره و ورزشی باز می‌گردد.
ورزش‌های فیزیوتراپی برای درد دنبالچه
درد استخوان دنبالچه می‌تواند عادت‌های روزمره شما را مختل کند. هم چنین وقتی به مدت طولانی نشسته اید درد نیز بدتر خواهد شد. برخی از اشکال تسکین درد استخوان دنبالچه قطعاً برای کنترل درد مفید خواهد بود. در حالی که روش‌های زیادی برای رفع درد در استخوان دنبالچه شما وجود دارد، فیزیوتراپیست ها تمرکز خود را بر روی تمریناتی متمرکز می‌کنند که می‌توانید برای تسکین درد استخوان دنبالچه انجام دهید.
ژست کمانی
یک کشش ملایم برای کمر، حالت کمانی (دنوراسانا) باعث تقویت استخوان دنبالچه و تاندون‌های شما می‌شود. این حرکت یک روش بازگشت مناسب برای مبتدیان است زیرا خطر سقوط در ستون فقرات کمر کمتر است.
نحوه ورود به وضعیت:
• روی شکم دراز بکشید و دست‌ها را به طرفین و پیشانی را روی تشک قرار دهید.
• زانوها را خم کرده و دست‌ها را به پشت خود بکشید تا قسمت خارج مچ پا را بگیرید. اگر نمی‌توانید به مچ پا برسید نگران نباشید. فقط به سمت آنها برسید.
• هنگام نفس کشیدن، در حالی که مچ پا را گرفته اید (و یا به آن نزدیک کرده اید)، تنه خود را بلند کنید. پایین پاهای خود را به سمت آسمان و بالا بفرستید.
• برای کشش عمیق تر، از حرکت برآمدگی استفاده کنید تا پاهایتان را بالاتر برده و سینه خود را بالاتر ببرید.
• قبل از پایین آمدن به زمین، پنج نفس را نگه دارید.
• این کشش را دو تا سه بار دیگر تکرار کنید.
حالت زاویه جانبی
حالت زاویه جانبی، معروف به پارسواکوناسانا، در هنگام کشش بدن و پهلو ، پاها را تقویت می‌کند. پارسواکوناسانا کل ستون فقرات را فعال کرده و استخوان دنبالچه را در این روند کشش می‌دهد.
نحوه ورود به حرکت
• از جلوی تشک شروع کنید، پاها را کنار هم بگذارید.
• پای چپ خود را چند پا به عقب بفرستید، اطمینان حاصل کنید که لبه خارجی پا به موازات لبه پشت تشک باقی می‌ماند. پاشنه پای راست شما باید با قوس پای چپ شما همسو باشد.
• زانوی راست خود را خم کنید، مواظب باشید که آن را از روی مچ پا جلو تر نیاورید.
• در دم ، بازوها را به سمت بالا ببرید تا با زمین موازی شوند.
• روی بازدم آرنج راست خود را خم کرده و بازو را پایین بیاورید تا روی ران قرار گیرد.
• بازوی چپ خود را به سمت بالا به سمت آسمان دراز کنید.
• اجازه دهید نگاهتان به دنبال بازوی شما برود، یا اگر گردن شما سفت است آن را روی زمین نگه دارید.
• اگر می‌خواهید عمیق تر شوید، بازوی راست را در امتداد گوش بالا بکشید. اطمینان حاصل کنید که تنه شما باز است. اجازه ندهید که بالا تنه شما حالت افتاده داشته باشد.
• این حالت را برای پنج نفس نگه دارید.
• همین حرکات را در طرف مقابل تکرار کنید.
حالت پرنده‌ای
پرنده خورشید (چاکراوازانا) ممکن است یک حالت ساده باشد، اما یک روش عالی برای تقویت کمر هنگام کشش استخوان دنبالچه است.
نحوه ورود به وضعیت:
• از زمین شروع کنید. درحالت چهار دست و پا قرار بگیرید. مچ دست شما باید زیر شانه‌ها و زانوها زیر لگن باشد. برای حمایت بیشتر می‌توانید یک پتو زیر زانوی خود قرار دهید.
• در هنگام دم ، پای راست خود را بلند کرده و مستقیماً در پشت خود قرار دهید. مراقب باشید که باسن‌های خود را در یک راستا قرار دهید.
• در بازدم ، پشت را گرد کرده و زانو را به سمت پیشانی خود خم کنید.
• با نفس کشیدن، به حالت اولیه برگردید (پای چپ خود را پشت سر خود قرار دهید).
• با نفس خود حرکت کرده و این حرکت را پنج بار تکرار کنید.
• به سمت دیگر بروید و کل چرخه را تکرار کنید.
درد استخوان دنبالچه (کوکلودینیا) در هنگام بارداری یک زن چگونه درمان می‌شود؟
هنگامی که باردار هستید، درد استخوان دنبالچه طبیعی است. درد ناشی از نشستن به مدت طولانی است، اما در هنگام ایستادن و راه رفتن نیز ممکن است ایجاد شود. این موضوع به این دلیل است که جنین در حال رشد به استخوان فشار وارد می‌کند. فیزیوتراپیست ها به شما توصیه می‌کنند هنگام خوابیدن به پهلو دراز بکشید و روی بالشتک دنبالچه بنشینید. با فشار آوردن بر روی استخوان دنبالچه، هر دو به کاهش درد کمک می‌کنند.
آیا پیاده روی به درد استخوان دنبالچه (کوکلودینیا) کمک می‌کند؟
بله. ایستادن و راه رفتن در اطراف باعث کاهش فشار بر استخوان دنبالچه می‌شود و درد را کاهش می‌دهد.
