مه مغزی ناشی از کرونا چیست؟

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

مه مغزی ناشی از کرونا

با گذشت دو سال از همه گیری بیماری کرونا، بسیاری از مردم با شایع‌ترین علائم COVID-19 مانند تب، سرفه و مشکلات تنفسی آن، آشنا هستند. اما برخی که از عفونت بهبود می‌یابند، عوارض جانبی طولانی مدت را گزارش کرده‌اند، از جمله آنچه به عنوان مه مغزی COVID شناخته شده است. چگونه یک بیماری تنفسی منجر به مشکلات عصبی مانند از دست دادن حافظه و کاهش توجه می‌شود؟ این سؤال جامعه پزشکی را دچار سردرگمی کرده است، زیرا به بررسی تأثیر بلندمدت کووید -۱۹ ادامه می‌دهد. در مقاله اخیر در مجله Neurology Clinical Practice، محققان مرکز پزشکی نیویورک-پرسبیتریان و دانشگاه کلمبیا ایروینگ، علائم عصبی بالقوه COVID-19 را شامل سردرد، خستگی و سرگیجه توصیف کردند و پزشکان سراسر جهان نیز به طور مشابه از بیمارانی که از عوارض این بیماری شکایت می‌کنند، گزارش دادند.

این علائم همراه با از دست دادن حافظه، گیجی و مشکل تمرکز است. محققان طی مقاله‌ای که در مجله مربوط به بیماری‌های عفونی منتشر کردند، ۱۲۰ بیمار کووید -۱۹ را به مدت سه ماه پس از ترخیص پیگیری کردند و تقریباً ۳۰ درصد آن‌ها گفتند که از دست دادن حافظه و همچنین تمرکز، یک مسئله مداوم است، اما این فقط در بین بیمارانی که بستری شده‌اند، نیست. حتی افرادی که علائم خفیفی داشتند نیز، این مشکلات عصبی را گزارش کرده‌اند. درواقع مه مغزی یکی از علائم عصبی است که افراد مبتلا به کووید-۱۹ به آن دچار می‌شوند. در برخی از موارد، مه مغزی و یا اختلال شناختی، می‌تواند ماه‌ها پس از گذر از بیماری ادامه یابد. در ادامه این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چرا کرونا در برخی از افراد باعث ایجاد مه مغزی می‌شود و راه درمان آن چگونه است؟

مه مغزی ناشی از کووید-۱۹ چیست؟

مه مغزی یک تشخیص پزشکی نیست، در عوض، این یک اصطلاح عمومی است که برای توصیف احساس کند بودن یا فاصله گرفتن از نظر ذهنی، استفاده می‌شود. اغلب مردم گاهی دچار مه مغزی می‌شوند. شما احتمالاً بعد از یک شب خواب ضعیف یا زمانی که تحت استرس زیادی بوده‌اید، دچار کسالت روحی شده‌اید. اما برخی از افرادی که مبتلا به کووید -۱۹ بوده‌اند، مه مغزی را گزارش می‌کنند که هفته‌ها یا حتی ماه‌ها بعد از علائم دیگر آن‌ها مانند سرفه، خستگی یا تب از بین می‌رود. علائم مه مغزی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• وارد اتاق می‌شوید و فراموش می‌کنید که چرا آنجا هستید.
• مشکل در فکر کردن برای به کارگیری کلمات مناسب
• مشکل در به خاطر سپردن مطالبی که به تازگی خوانده‌اید.
• برای تکمیل کارها زمان بیشتری لازم است.
• فراموش کردن دستورالعمل‌ها یا مراحل هنگام پخت و پز
• روشن نگه داشتن چراغ‌ها یا لوازم خانگی
• فراموش کردن کاری که بعد از حواس پرتی انجام می‌دادید.

این علائم اغلب پس از گذراندن فوریت‌های پزشکی و بازگشت به سرکار، ظاهر می‌شوند. در بسیاری از موارد، بیماران در عملکرد شغلی یا مدیریت مسئولیت‌های روزانه دچار مشکل می‌شوند که می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.

چرا کرونا باعث مه مغزی می‌شود؟

در برخی از بیماران، کووید-۱۹ می‌تواند باعث آسیب مغزی مانند سکته مغزی شود و فرد دچار نقص یا مشکلات مرتبط با سکته مغزی می‌شود، اما به نظر می‌رسد برخی از افراد این مه مغزی را متناسب با بیماری خود دارند. آن‌ها یک بیماری خفیف داشتند و بهبود یافتند با این تفاوت که همچنان مشکلات شناختی طولانی مدت دارند. این می‌تواند به دلیل فعال شدن سیستم ایمنی باشد، به طوری که سیستم ایمنی این مولکول‌ها را آزاد می‌کند که به عملکرد سیستم ایمنی و مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند، اما به عنوان یک عارضه جانبی، این مولکول‌ها می‌توانند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارند.

محققان هنوز در حال بررسی علت احتمالی مه مغزی در افرادی هستند که به COVID-19 مبتلا شده‌اند. تصور می‌شود که عوامل فیزیولوژیکی و روانی نیز ممکن است نقش داشته باشند.کروناویروس از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا به عفونت منتقل می‌شود. قطرات تنفسی آن شخص می‌تواند از طریق بینی، دهان یا چشم شما وارد بدن شما شود. به محض ورود به بدن، ویروس کرونا از طریق آنزیمی به نام گیرنده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین وارد سلول‌ها می‌شود. این ویروس تهاجمی, عصبی است، به این معنی که می‌تواند وارد بافت مغز شما شود.

علل احتمالی مه مغزی پس از COVID-19

جامعه پزشکی هنوز در حال بررسی علل احتمالی مه مغزی پس از COVID-19 است. محققان چندین علت احتمالی را شناسایی کرده‌اند، از جمله:

• کمبود اکسیژن ناشی از آسیب ریه
• التهاب بر سلول‌های مغزی تأثیر می‌گذارد
• یک اختلال خود ایمنی که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم بدن حمله کند
• عدم جریان خون ناشی از تورم عروق خونی کوچک در مغز
• هجوم سلول‌های عفونی به مغز

به طور کلی، افراد مختلف طیف گسترده‌ای از عوارض طولانی مدت پس از عفونت COVID-19 دارند و ترکیبی از عوامل ممکن است باعث مه مغزی شود.

آیا این واکنش سیستم ایمنی منحصربه‌فرد COVID است؟

هنگامی که این اتفاق می‌افتد، بدن از طریق التهاب، ویروس را از بین می‌برد. درست مانند بریدگی بازو، تورم و قرمزی ناشی از التهاب بدن آن ناحیه برای اطمینان از تمیز بودن آن ایجاد می‌شود. با این حال، گاهی اوقات، بدن بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و در تلاش برای خلاص شدن از ویروس، شروع به حمله به سلول‌های طبیعی و سالم می‌کند. این مورد در بسیاری از بیماری‌های عفونی دیگر نیز مشاهده شده است. به طور کلی، وقتی بیماران، دارای یک بیماری پزشکی حاد هستند، می‌تواند منجر به مشکلات شناختی شود.

به عنوان مثال، با بیماری مانند پنومونی استرپتوکوک، واکنش ایمنی در برابر استرپتوکوک در واقع به مغز حمله می‌کند و این بیماران می‌توانند اختلالات حرکتی و سایر سندرم‌های روانی ایجاد کنند که آن را تقلید مولکولی می‌نامند، زیرا آنچه اتفاق می‌افتد این است که سیستم ایمنی بدن، پروتئین‌های ویروسی را تشخیص می‌دهد، اما برخی از پروتئین‌های مغز به اندازه کافی شبیه آن پروتئین‌های ویروسی هستند که در نهایت سیستم ایمنی به مغز حمله می‌کند، بنابراین این لزوماً مختص COVID نیست.

عوامل دیگری که ممکن است در مه مغزی دخیل باشند

همان‌طور که در بالا ذکر شد، التهاب در داخل و اطراف مغز ممکن است به ایجاد مه مغزی کمک کند. با این حال، راه‌های دیگری نیز وجود دارد که COVID-19 ممکن است به طور غیرمستقیم منجر به مه مغزی نیز شود. برخی از عوامل مؤثر احتمالی عبارت‌اند از:

• کیفیت پایین خواب
• احساس تنهایی
• افسردگی
• افزایش استرس یا اضطراب
• تغییرات رژیم غذایی
• کاهش فعالیت بدنی
• عوارض جانبی برخی از داروها

مه مغزی چقدر رایج است؟

محققان هنوز در تلاش‌اند تا بفهمند، مه مغزی در افرادی که به COVID-19 مبتلا شده‌اند، چقدر شایع است. یک تجزیه و تحلیل اخیر نشان داد که بین ۷.۵ تا ۳۱ درصد از افراد به عنوان علامت COVID-19 دچار تغییر وضعیت روانی می‌شوند. با این حال، این برآورد بر اساس مطالعات کوچک بود و ممکن است برای جمعیت بیشتری قابل استفاده نباشد. یک مطالعه اخیر دیگر گزارش می‌دهد که علائم عصبی می‌تواند گسترده‌تر از آن چیزی باشد که در ابتدا تصور می‌شد و ممکن است در ۶۹ درصد افرادی که بیماری شدید کووید -۱۹ داشته اند، رخ دهد.

در حال حاضر، مشخص نیست که چرا برخی از افراد دچار مه مغزی می‌شوند و برخی دیگر نه. به نظر می‌رسد افرادی که دارای موارد شدید COVID-19 هستند، در مقایسه با افرادی که بیماری خفیف دارند، بیشتر در معرض ابتلا به علائم عصبی هستند. عوارض شدید مرتبط با مغز مانند هذیان، تشنج و التهاب مغز و بافت‌های اطراف، بیشتر در بیماران بدحال شایع است.

مه مغزی معمولاً چقدر طول می‌کشد؟

برای برخی از بیماران، مه مغزی پس از COVID در حدود سه ماه از بین می‌رود. اما برای دیگران، این می‌تواند خیلی بیشتر طول بکشد.اگرچه برخی از بیماران، بهبود علائم خود را گزارش می‌کنند، اما هنوز به حالت اولیه بازنگشته‌اند. بنابراین هنوز مشخص نیست که مه مغزی به طور معمول پس از COVID-19 چقدر طول می‌کشد. برخی از مردم گزارش می‌دهند که مغز به اصطلاح دچار مه گرفتگی می‌شود که هفته‌ها یا ماه‌ها پس از برطرف شدن علائم تنفسی آن‌ها باقی می‌ماند. برای بیماران مهم است که ناامید نشوند، زیرا بهبود یک مسیر مستقیم نیست و تقویت شناخت می‌تواند زمان‌بر باشد.

یک مطالعه منتشر شده در دسامبر ۲۰۲۰ نشان داد که حدود ۲۸ درصد از مردم بیش از ۱۰۰ روز پس از بستری شدن در بیمارستان برای COVID-19 با مشکلات تمرکز مداوم روبرو بودند. در مطالعه دیگری، محققان دریافتند که از گروه ۶۰ نفری که از COVID-19 بهبود یافته بودند، ۵۵ درصد هنوز ۳ ماه پس از بیماری علائم عصبی داشتند. این علائم شامل موارد زیر بود:

• تغییرات خلق و خوی
• خستگی
• سردرد
• اختلالات بینایی

مه مغزی ناشی از COVID-19 چگونه درمان می‌شود؟

در حال حاضر، بهترین درمان برای مه مغزی ناشی از COVID-19، داشتن عادات سالم است. در صورت برخورد با مه مغزی مداوم، نکات زیر ممکن است به تقویت عملکرد ذهنی شما کمک کند:

• به اندازه کافی بخوابید. داشتن خواب خوب می‌تواند به ترمیم و بهبود بدن شما کمک کند.
• ورزش منظم داشته باشید. فعالیت بدنی نه تنها برای قلب و ریه‌های شما مفید است، بلکه راهی عالی برای تقویت عملکرد مغز است.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید. سعی کنید از رژیم غذایی متعادل و سالم استفاده کنید تا بدن شما تغذیه مورد نیاز برای بازگشت به سلامت را داشته باشد.
• از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید. دوری از محصولات تنباکو و الکل می‌تواند به کاهش التهاب در مغز شما کمک کند.

محققان همچنان در حال بررسی مزایای احتمالی استروئیدها برای کاهش التهاب مغز هستند که ممکن است به تغییرات شناختی کمک کند. همچنین یک برنامه درمانی برای مه مغزی پس از COVID ممکن است از استراتژی‌های مختلفی برای کمک به بیماران در مدیریت زندگی روزانه استفاده کند، از جمله:

• استفاده از تقویم، یادداشت برداری یا نوشتن لیست کارهای روزانه برای کمک به بهبود حافظه
• استفاده از تداعی کلمات برای یافتن کلمات مناسب
• تلاش برای به حداقل رساندن حواس پرتی برای بهبود توجه
• ایجاد استقامت شناختی برای کاهش خستگی شناختی و بهبود تمرکز

البته با گذشت زمان و با بهبودی بیمار، آن‌ها باید کمتر و کمتر به این استراتژی‌ها اعتماد کنند. اگرچه آسیب به مغز ناشی از COVID بیشتر از سکته مغزی یا سایر انواع آسیب مغزی است، بنابراین این بیماری، نیاز به درمان تخصصی دارد.

چه زمانی باید در مورد علائم خود به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم روحی شما به حدی شدید است که باعث اختلال در زندگی روزمره شما می‌شود یا بعد از چند هفته بهبود نمی‌یابد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر به COVID-19 مبتلا هستید، مهم است که در صورت داشتن هر یک از علائم زیر به دنبال مراقبت فوری پزشکی باشید:

• مشکل در تنفس
• درد یا فشار مداوم در قفسه سینه
• ضربان قلب سریع
• آشفتگی ذهنی
• مشکل در بیدار ماندن یا مشکل در بیدار شدن
• ناخن‌ها یا لب‌های مایل به آبی

کلام پایانی

برخی از مبتلایان به کووید -۱۹ گزارش می‌دهند که هفته‌ها یا ماه‌ها پس از برطرف شدن علائم تنفسی، دچار مه مغزی می‌شوند. تصور می‌شود که ترکیبی از تغییرات فیزیولوژیکی در مغز و عوامل روانی ممکن است به این بیماری کمک کند. محققان هنوز در تلاش هستند تا بفهمند چرا برخی از افراد علائم عصبی COVID-19 را بروز می‌دهند و برخی دیگر چنین نمی‌کنند. اگر COVID-19 داشته‌اید و مشکلات شناختی طولانی مدت دارید که بر توانایی شما در تفکر واضح تأثیر می‌گذارد، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

بهترین فیزیوتراپی در اصفهان فیزیوتراپی ایرانیان با پیشرفته ترین و مجهزترین دستگاه های روز دنیا در خدمت شما عزیزان می باشد

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]